Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
t.a.v. mevrouw S. van Veldhoven
Postbus 209012500 EX DEN HAAG
VVMC
Bezoekadres
Stadhuisplein 344 A
35038 TH Tilburg
Onderwerp Sector OV – 100% vergoeding exploitatiekosten
17 augustus 2020
Geachte mevrouw Van Veldhoven,
De mensen in het openbaar vervoer houden als vitale sector, ook tijdens de Corona-crisis, Nederland in beweging. Daar zijn we trots op. Maar nu zouden de banen van juist die mensen, die sinds april ons land aan de gang hebben gehouden, opeens op de tocht staan. Wij, als gezamenlijke vakbonden, vinden dat onacceptabel en doen daarom een dringend beroep op u, als opdrachtgever van het OV in Nederland, om er alles aan te doen om dat te voorkomen door de bedrijven een 100% vergoeding te geven van de exploitatiekosten.
Aan het begin van de Corona-crisis in Nederland riep het kabinet alle openbaar vervoerbedrijven (bus-, trein-, tram-, metro en veerbedrijven) op om te blijven rijden. Het kabinet droeg de OV-bedrijven vervolgens op om de dienstregeling per 1 juni 2020 tot maximale capaciteit op te schalen. Het doel hiervan was de optimale inzet van personeel en materieel, zodat zo’n 40% van de ingezette vervoermiddelen beschikbaar zou zijn voor reizigers. Tegelijkertijd echter werd het publiek geadviseerd om het openbaar vervoer te mijden, zodat alleen reizigers met vitale beroepen er gebruik van konden maken.
Om de gigantische verliezen voor de sector op te vangen, maakte het kabinet in juni bekend dat alle bedrijven samen maximaal 1,5 miljard aan overheidssteun – een exploitatiebijdrage – ontvangen. Die 1,5 miljard dekt ongeveer 93% van de exploitatieverliezen. Let wel, de inkomsten worden in mindering gebracht op de te ontvangen ondersteuning. Of er steun komt voor het Openbaar Vervoer in 2021, is nu nog steeds niet bekend, helder of duidelijk.
Bezuinigen is geen optie
Bezuinigen op het OV is volgens ons geen optie. Door bezuinigen wordt het OV minder aantrekkelijk voor reizigers en kiezen dus (nog) meer mensen voor alternatieven zoals de auto. Dat heeft gevolgen voor de werkgelegenheid in de sector, maar ook voor klimaatdoelstelling waar Nederland voor staat. Want meer mensen in de auto is meer verkeersdrukte als straks de scholen weer beginnen en Nederland weer meer naar kantoor gaat. Is dat wat we willen, nog meer files? De gezamenlijke vakbonden vinden dat dit kan worden voorkomen door een exploitatievergoeding van 100% toe te kennen aan de vervoerders in 2021. We moeten ons daarbij ook bedenken dat volgens deskundigen de huidige Corona-crisis tijdelijk is. We moeten deze periode dus samen zien te overbruggen. Investeren in goed en breed openbaar vervoer en blijven inzetten op een toename van de (al terugkerende) reiziger is daarom cruciaal.
Want het OV is cruciaal voor Nederland. We zijn een zeer dicht bevolkt land qua mensen en auto’s. De infrastructuur is nu al overbelast. En we moeten we dus ook nog die klimaatdoelstelling halen. Voor mobiliteit is die als volgt:
Zorgeloze mobiliteit, voor alles en iedereen in 2050. Geen emissies, uitstekende bereikbaarheid toegankelijk voor jong en oud, arm en rijk, valide en mindervalide. Betaalbaar, veilig, comfortabel, makkelijk én gezond. Slimme, duurzame, compacte steden met optimale doorstroming van mensen en goederen. Mooie, leefbare en goed ontsloten gebieden en dorpen waarbij mobiliteit de schakel is tussen wonen, werken en vrije tijd.
Hiermee wordt niet alleen voldaan aan de afspraken van Parijs, maar leveren we ook een significante bijdrage aan de terugdringing van overige milieuschade. Vóór Corona leek het al dat deze klimaatdoelstelling niet behaald zou worden, maar nu lijkt het bijna helemaal onmogelijk. Moeten we dat als Nederland wel willen?
Beter is dat de overheid ook na 2020 EXTRA blijft investeren in het openbaar vervoer. Voor behoud van werkgelegenheid in de sector. Maar vooral ook voor behoud van goed openbaar vervoer. Want dat zorgt voor een positief vestigingsklimaat voor bedrijven, draagt bij aan het economische herstel en verhoogt de leefbaarheid voorburgers.
Daarom moet het openbaar vervoer een 100% exploitatiebijdrage ontvangen in 2021. Nederland moet leefbaar blijven voor iedereen. Of je nou arm of rijk, ziek of gezond bent, of je woont in een stad of een dorp, in de Randstad of in de periferie.
Voor Corona was er al sprake van vervoersarmoede in met name niet-stedelijke gebieden. Door de marktwerking is de solidariteit tussen “dikke” vervoersstromen en “dunne” vervoersstromen al lang losgelaten (veel passagiers en een rendabele lijn tegenover weinig passagiers en een onrendabele lijn). In de niet-rendabele gebieden wordt het openbaar vervoer uitgevoerd door vrijwilligers, veelal gepensioneerden. Gevolg: deze gebieden zijn sinds Corona verstoken van openbaar vervoer, want de vrijwilligers zijn vanwege de Corona-risico’s afgehaakt. Als we willen dat het platteland bereikbaar blijft, dan moeten we zorgen dat ook daar openbaar vervoer is. Want anders neemt de enorme trek naar de stad alleen maar toe, met alle gevolgen van dien voor de leefbaarheid daar.
Daarom doen wij een dringend beroep op u: investeer in openbaar vervoer door alle ov-bedrijven in Nederland 100% van de exploitatiekosten te vergoeden. Zodat Nederland bereikbaar blijft en zodat alle werknemers in het Openbaar Vervoer hun baan behouden. Laat hen niet het kind van de Corona-rekening worden. Want goed openbaar vervoer is cruciaal voor de reizigers, voor onze economie, voor ons land. Nu en in de toekomst.
Met vriendelijke groet,
Marco Bouma -Bestuurder FNV Streekvervoer (marco.bouma@fnv.nl)
Henri Janssen -Bestuurder FNV Spoor (Henri.janssen@fnv.nl)
Roos Rahimi -Bestuurder FNV Spoor (roos.rahimi@fnv.nl)
Eric Vermeulen -Bestuurder FNV Stadsvervoer (eric.vermeulen@fnv.nl)Ike Wiersinga -Bestuurder CNV Vakmensen (i.wiersinga@cnvvakmensen.nl)
Hanane Chikhi -Bestuurder Stad- en Streekvervoer CNV Vakmensen(h.chikhi@cnvvakmensen.nl)
Jerry Pique -Bestuurder CNV Vakmensen (j.pique@cnvvakmensen.nl)
Wim Eilert -Bestuurder VVMC (wimeilert@vvmc.nl)
Rob de Groot -Bestuurder VVMC (robdegroot@vvmc.nl)